කම්කරු පන්තියේ කාන්තාවන් මුහුණ දෙන පීඩනය ජය ගැනීම සඳහා වැඩ පිළිවෙලක් වර්ධනය කිරීම
ලොව පුරා සිටින කාන්තාවන් විවිධ ආකාරවලින් ජාත්යන්තර කාන්තා දිනය සලකුණු කරනු ඇත. ඉරානය හැර කාන්තාවන් මුහුණ දෙන පීඩනයට එරෙහිව බොහෝ රටවල ආණ්ඩු විරෝධී ව්යාපාර විසින් මාස ගණනාවක් තිස්සේ අඛණ්ඩව විරෝධතා පෙළපාලි හා උද්ඝෝෂණ පවත්වනු ඇත.
ජාත්යන්තර කාන්තා දිනය සමාජවාදීන් හට එහි අභිමානවත් ඉතිහාසයෙන් උපන් විශේෂිත අර්ථයක් සහ අරමුණක් ඇත. 1910 දී, වැඩ කරන කාන්තාවන් විසින් දෙවන ජාත්යන්තරයේ සමුළුව කෝපන්හේගන්හි පැවැත්විණි.
එවකට ප්රමුඛ පෙළේ ජර්මානු මාක්ස්වාදියෙකු වුන ක්ලාරා සෙට්කින් විසින් යෝජනා කළේ වඩා හොඳ වැටුප් සහ කොන්දේසි සමග කාන්තාවන්හට ඡන්ද අයිතිය දිනා ගැනීම සඳහා උද්ඝෝෂනය කිරීම සඳහා සෑම වසරකම සෑම රටකම එකම දින සැමරුමක් ලෙස ජාත්යන්තර වැඩ කරන කාන්තා දිනයක් – පැවැත්විය යුතු බවයි. මෙම සම්මේලනයේ දී වෘත්තීය සමිති, සමාජවාදී පක්ෂ සහ වැඩකරන කාන්තා සංවිධාන නියෝජනය කරමින් රටවල් 17ක කාන්තාවන් 100කට අධික සංඛ්යාවක විසින් ඒකමතිකව මෙම යෝජනාව ගෙන යන ලදී. පළමු ජාත්යන්තර කාන්තා දිනය 1911 මාර්තු 8 වන දින ඔස්ට්රියාව, ඩෙන්මාර්කය, ජර්මනිය සහ ස්විට්සර්ලන්තයේ පෙලපාලි සහිතව පවත්වන ලදී. මිලියන 1 කට වැඩි කාන්තාවන් සහ පිරිමින් සංඛ්යාවක් ඊට සහභාගී විය. කාන්තා ඡන්ද අයිතිය දවසේ ප්රධාන ගැටලුවක් වූ නමුත් එකම එක ඉල්ලීම එය නොවේ. මෙම සමුලුව කාන්තාවන් රැකියාවේදී මුහුණ දෙන බිහිසුණු කොන්දේසි සහ අඩු වැටුප්වලට සහ වෙනස් කොට සැලකීම්වලට ප්රතිචාර දැක්වීමක් විය. ලෝක ආර්ථික අර්බුදය ගැඹුරු වන විට, වර්තමානයේ කාන්තාවන් විශාල ගැටළු වලට මුහුණ දෙන අතර ජාත්යන්තර වැඩ කරන කාන්තා දිනය එම කරුණු සමග වැදගත් වේ. එහි දී සමාජවාදී හා විප්ලවවාදී අන්තර්ගතය රඳවා තබා ගැනීම ඉතා වැදගත් වන්නේය. ගෝලීය ධනවාදය විසින් ඇති කරන ලද අසමානතාවයන් විස්තර කිරීම හෝ කාන්තාවන්ගේ ජයග්රහණ සැමරීම සඳහා පමණක් මෙම දිනය යොදා ගැනීම ප්රමාණවත් නොවේ. මාක්ස්වාදීන්ගේ කර්තව්යය වන්නේ ලොව පුරා පවතින පීඩනය ජය ගැනීම සඳහා වැඩපිළිවෙලක් සහ උපාය මාර්ගයක් වර්ධනය කිරීම සහ එම ක්රියාමාර්ග සඳහා සටන් කිරීමට කාන්තාවන් සහ කම්කරු පන්තියට ඒත්තු ගැන්වීමයි. අද ලොව පුරා කාන්තාවන් මුහුණ දෙන තත්වයන් සහ ගෝලීය වශයෙන් ඔවුන් ධනවාදයට එරෙහිව සටන් කිරීම මගින් බොහෝ අභියෝග සහ අර්බුදවලට මුහුණ දෙමින් සිටි. විශේෂයෙන්ම වැඩ කරන ජනතාව සහ දුප්පත් කාන්තාවන් සහ කාන්තාවන්ට විශාලතම බලපෑම දැනෙනු ඇත. ලොව පුරා ධනවාදය විසින් සිදු කරන කාන්තාවන් පවුල රැකබලා ගැනීමේ කාර්යභාරයෙන් ප්රයෝජන ගනිමින් ඔවුන්ට අඩු ගෙවීමක් ලබා දෙන අතරම ඔවුන් ගෙදර දොරේ වැඩ සහ නිවසේ රැකවරණය සඳහා සීමා කරනු ලබයි. උද්ධමනයට ප්රතිචාර වශයෙන් රටවල් කිහිපයක, විශේෂයෙන් එක්සත් රාජධානියේ මෑත කාලීන වැඩ වර්ජන රැල්ල සහ වැටුප් සහ කොන්දේසි සහ සේවා වලට එල්ල වූ ප්රහාරයන් ආශ්වාදජනක ය. කාන්තාවන් තම වෘත්තීය සමිතිවල, පිකට් මාර්ගවල, රැලිවල සහ පෙළපාලිවල දැවැන්ත ලෙස ප්රතිචාර දක්වා ඇත. එය පුදුමයක් නොවේ. ධනවාදය යටතේ කාන්තාවන් මුහුණ දෙන ද්විත්ව පීඩනය නිසා ඔවුන්ට සටන් කිරීමට සෑම අයිතියක්ම තිබේ.
ඔක්ස්ෆෑම් ආයතනයට අනුව ලොව පුරා අඩුම වැටුප් ලබන රැකියාවල නිරත වන්නේ කාන්තාවන් ය. ගෝලීය වශයෙන්, ඔවුන් පිරිමින්ට වඩා සියයට 24 ක් අඩුවෙන් උපයති. ඒ වගේම පිරිමි සේවකයන්ට ද හොඳ වැටුපක් ද නොලැබේ. ඔක්ස්ෆෑම් ඇස්තමේන්තු කරන්නේ වත්මන් ප්රගතිය අනුව වැටුප් පරතරය පියවීමට වසර තවත් 170ක් ගතවනු ඇති බවයි. තවත් ශත වර්ෂ 2කට ආසන්න කාලයක් ස්ත්රීන්ට සමාන වැටුප් ලබාදීමට නොහැකි වීම ධනේශ්වර ක්රමය මොනතරම් ලැජ්ජ විය යුතුද? ගැඹුරු වන ගෝලීය ආර්ථික අර්බුදය සමග කම්කරුවන්ගේ වැටුප් තව දුරටත් පහත හෙලීමට ධනපතියන් සහ ඔවුන්ගේ නියෝජිතයින් දරන උත්සාහයන් පෙනෙන්නට ඇත. පිරිමින්ට වඩා කාන්තාවන් මිලියන 700 ක් පමණ අඩු වැටුප් සහිත රැකියාවල නිරත වේ. එහෙත් පිරිමින් ද අඩු වැටුප් ලබන අතර ඔවුන්ගේ රැකියා, වැටුප් සහ කොන්දේසි වල ප්රහාරයකට මුහුණ දෙති. සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල කාන්තාවන්ගෙන් සියයට 75 ක් අවිධිමත් ආර්ථිකයේ නියැලි අතර ඔවුන්ට රැකියා ගිවිසුම්, නීතිමය අයිතිවාසිකම් හෝ සමාජ ආරක්ෂණය නොලැබේ. මිලියන 600ක් සිටින්නේ ඉතාමත්ම අනාරක්ෂිත සහ අවිනිශ්චිත ආකාරයේ රැකියා වලය. ගෝලීය රැකියාවලින් 39% ක් කාන්තාවන් වන නමුත් කොවිඩ් වසංගතය තුළ සමස්ත රැකියා අහිමිවීම්වලින් 54% ක් කාන්තාවන් විය. කෝවිඩ් වෛරස කාලයේදී කාන්තාවන් විසින් රෝගීන් රැකවරණයේ බර විශාල ලෙස කරනු ලැබීය. ආගන්තුක සත්කාර අංශයේ කාන්තාවන් බහුතරයක් සේවය කරනු ලබයි.
කාන්තාවන් පිරිමින්ට වඩා අඩුම තරමින් දෙගුණයක්වත් නොගෙවූ රැකවරණයකින් තොරව කටයුතු කරයි, එනම් ළමා රැකවරණය සහ ගෙදර වැඩ, – සමහර විට 10 ගුණයකින් වැඩිය. සෑම වසරකම මෙම ශ්රමයේ වටිනාකම අවම වශයෙන් ඩොලර් ට්රිලියන 10.8ක් ලෙස ගණන් බලා ඇත – ගෝලීය තාක්ෂණ කර්මාන්තයේ ප්රමාණය මෙන් එය තුන් ගුණයකටත් වඩා වැඩිය. සමාජවාදීන් විසින් කාන්තාවන්ට සහ පිරිමින්ට ප්රජාතන්ත්රවාදී පාලනය යටතේ හොඳ තත්ත්වයේ සේවයක් සමග නම්යශීලී පොදු ළමාරක්ෂක පහසුකම් ඉල්ලා සිටී. හොඳ තත්ත්වයේ සේවාවන් පවත්වාගෙන යාම මෙන්ම, ප්රාදේශීය ප්රජාව විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන පොදු ආපනශාලා විසින් ආහාර සැපයීමේ ක්රමයක් හරහා ඔවුන්ට ගෙදර දොරේ වැඩවලින් නිදහස් වීම සඳහා අවකාශය උදා කරදිය යුතුය.
වැටුප් හා නොගෙවූ වැඩ එකට ගණන් කළ විට කාන්තාවන් පිරිමින්ට වඩා වැඩි දිනක් වැඩ කරයි. එනම් ගෝලීය වශයෙන්, අද තරුණ කාන්තාවක් ඇගේ ජීවිත කාලය තුළ පිරිමියෙකුට වඩා අවුරුදු හතරකට සමාන වැඩ කරනු ඇත. නමුත් සියලුම කම්කරුවන් අවශ්ය ප්රමාණයට වඩා වැඩි කාලයක් වැඩ කරන්නේ ජීවත් වීමට ප්රමාණවත් මුදලක් උපයා ගැනීම සඳහා ය. ලොව පුරා ධනපති රජයන් උත්සාහ කරන පරිදි වැටුප් අහිමි කිරීම නොව කල යුත්තේ වැඩ කරන සතිය කෙටි කිරීමට සහ විශ්රාම යන වයස අඩු කිරීමට තරම් දියුණු තාක්ෂණය අප සතුව ඇත. විශ්රාම ගැන්වීමේ වයස අවුරුදු 64 දක්වා වැඩි කිරීමට ප්රංශයේ මැක්රොන් රජය ගෙන යන සැලැස්මට එරෙහිව ප්රංශයේ දැවැන්ත අරගලයක් සිදුවෙමින් පවතින්නේ මෙවන් පසු බිමකය.
ගබ්සා කිරීමේ අයිතිය
ගබ්සා කිරීමට ව්යවස්ථාපිත අයිතියක් ලෙස පිළිගත් නඩු තීන්දුව නොබෝදා එක්සත් ජනපද ශ්රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් අවලංගු කර ඇත. මෙය පසුගිය වසර 50 තුළ එක්සත් ජනපදයේ කාන්තා අයිතිවාසිකම්වලට එල්ල වූ විශාලතම ප්රහාරය ලෙස සඳහන් කළ යුතුය. එයට රට පුරා දස දහස් ගණනක ජනතාවගේ විරෝධතා එල්ල වී තිබේ.
තවද ගබ්සාව තවමත් සිදු කළ හැකි ඇමරිකාවේ ඇත. ප්රාන්තවලට සැතපුම් සියගණනක් ගමන් කිරීමට සම්පත් නොමැති කම්කරු පන්තියේ සහ වාර්ගික සුළුතර කාන්තාවන් විශේෂිත පීඩනයකට ලක්ව ඇත. ගබ්සාවන්ගෙන් සියයට 61ක් සුළු ජාතීන්ට අයත් කාන්තාවන් වන්නේය. එක්සත් ජනපදය දැනටමත් මාතෘ මරණ සඳහා OECD රටවල් 38 න් 36 හි ශ්රේණිගත කර ඇත: සජීවී උපත් 100,000 කට 23.8% වන ප්රමාණයක් එනම්, චිලී සහ තුර්කියට පමණක් පිටුපසින් සිටී. කළු කාන්තාවන් සඳහා මෙම අනුපාතය දෙගුණයකි. මෙය සිදු වන්නේ 2022 දී ඩොලර් ටි්රලියන 20.89 ක් වටිනා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයක් ලබන ලෝකයේ ධනවත්ම රට තුළ ය. 2020 දී, ගබ්සාව අපරාධයක් ලෙස නීති ගත කිරීම මෙය වඩාත් නරක අතට හැරෙනු ඇත. ගැබිනි කාන්තාවන්ගේ ජීවිතය බේරා ගත හැකි ගබ්සාවක් ප්රතික්ෂේප කිරීම නිසා මිය යන සිදුවීම් අපි දැනටමත් පෝලන්තයේ දැක ඇත්තෙමු. එසේම ස්වයංසිද්ධ ගබ්සාවක් හේතුවෙන් දශක ගණනාවක් තිස්සේ කාන්තාවන් සිය ගණනක් සිරගත කර ඇති එල් සැල්වදෝරයේ සිදුවීම එක්සත් ජනපදයේ කාන්තාවන්ට අනාගතයේ මුහුණ දිය හැකි දේ පිළිබඳ අඳුරු දසුනක් වන්නේය.
ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයට (WHO) අනුව සෑම වසරකම ලොව පුරා ගබ්සා කිරීම් මිලියන හැත්තෑ තුනක් පමණ සිදු වේ. කෙසේ වෙතත්, Women on Waves විසින් කරන ලද වාර්තාවකට අනුව, ලෝක ජනගහනයෙන් ආසන්න වශයෙන් 25% ක් ජීවත් වන්නේ ”ඉහළ සීමා සහිත ගබ්සා නීති” සහිත රටවල – එනම්, ගබ්සාව සම්පූර්ණයෙන්ම තහනම් කරන හෝ මවගේ ජීවිතය බේරා ගැනීමට පමණක් ඉඩ දෙන නීති සහිත රට වලය. නොමිලේ, ආරක්ෂිතව ප්රවේශ විය හැකි ගබ්සා කිරීමේ අයිතිය අපි ආරක්ෂා කරමු. පවුලක් ඇති කරන්නේ කවදාද යන්න තෝරා ගැනීමේ අයිතිය කාන්තාවන්ටද තිබිය යුතුය. නොමිලේ ළමා රැකවරණය, සමාන වැටුප්, වෘත්තීය සමිති ගාස්තු සහ යහපත්, දැරිය හැකි නිවාස පදනම් කර ගැනීම සඳහා ජාත්යන්තරව පොදු සේවාවන් පුළුල් කිරීම මගින් එය හැකි වේ. නිදහස් ගබ්සාව සහ උපත් පාලන ක්රම සඳහා වන අරගලයේ කොටසක් ලෙස තම වෘත්තීය සමිති තුළ ප්රජනන අයිතීන් සඳහා ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කිරීමේදී කාන්තා සේවිකාවන්ට තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කළ හැකිය.
කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය
කොවිඩ් වසංගතය ඇතුළු ඕනෑම හදිසි අවස්ථාවකදී කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්රචණ්ඩත්වය වැඩි වේ. ආතතිය, සමාජ සහ ආරක්ෂිත ජාල කඩාකප්පල් කිරීම, ආර්ථික දුෂ්කරතා වැඩි වීම සහ සේවා සඳහා ප්රවේශය අඩුවීම කාන්තාවන් ප්රචණ්ඩත්වයට ගොදුරු වීමේ අවදානම උග්ර කළ හැකිය. නැගෙනහිර මධ්යධරණී කලාපය ලොව පුරා කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්රචණ්ඩත්වයේ දෙවන ඉහළම ප්රචණ්ඩත්වය (37%) ඇත. සරණාගතයින් විශාල සංඛ්යාවක් සහ අභ්යන්තරව අවතැන් වූ ජනගහනයක් සිටින මෙම කලාපය ලෝකයේ වෙනත් ඕනෑම ප්රදේශයකට වඩා මෙම තත්වයන්ට මුහුණ දෙයි.
COVID-19 සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ආසාදනය පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා හුදකලා කිරීම, සංචලනය සීමා කිරීම සහ නිවසේ රැඳී සිටීමේ පියවරයන් කාන්තාවන්ට විශේෂයෙන් උග්ර බලපෑමක් ඇති කළේය. පවුලේ සාමාජිකයන් සමීප සම්බන්ධතා වල වැඩි කාලයක් ගත කිරීම නිසා කාන්තාවන් සහ ඔවුන්ගේ දරුවන් ප්රචණ්ඩත්වයට නිරාවරණය වීමේ සම්භාවිතාව නාටකාකාර ලෙස වැඩි විය, අවතැන් වූ සහ සරණාගත කාන්තාවන් සහ ගැටුම්වලින් පීඩාවට පත් ප්රදේශවල ජීවත් වන කාන්තාවන් ද ඉහළ ජනගහන ඝනත්වය, ජීවන තත්ත්වයන් සමීප වීම හේතුවෙන් විශේෂයෙන් අවදානමට ලක් වේ. අපිරිසිදු ජලය, සනීපාරක්ෂාව සහ සීමිත සෞඛ්ය, සමාජ සහ ආරක්ෂණ සේවා පැවතීම මෙයට හේතුවේ. සිරියාවේ, යුක්රේනයේ, සෝමාලියේ සහ වෙනත් රටවල යුද්ධ, ඊටත් වඩා කාන්තාවන් වඩාත් අවදානමට ලක් කර ඇත. සිරියාවේ/තුර්කියේ මෑත කාලීන භූමිකම්පාව ද කාන්තාවන්ට විශේෂ ගැටළු මතු කරන ලදි.
කොවිඩ් වසංගතය අතරතුර සේවයේ නියුතු පොලිස් නිලධාරියෙකු විසින් සාරා එවරඩ් ඝාතනය කිරීමට එරෙහිව එක්සත් රාජධානියේ ප්රධාන වශයෙන් කාන්තාවන් දහස් ගණනක් විරෝධතා දැක්වූහ. 2022 නොවැම්බර් මාසයේදී කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්රචණ්ඩත්වය පිටුදැකීමේ ජාත්යන්තර දිනය සැමරීම සඳහා ලොව පුරා දහස් ගණනක් විරෝධතාකරුවන් වීදි බැස සිටියහ. ඉස්තාන්බුල්හිදී, කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්රචණ්ඩත්වය අවසන් කරන ලෙසත්, ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීම අරමුණු කරගත් ගිවිසුමකට තුර්කිය නැවත පැමිණෙන ලෙසත් ඉල්ලා සිටි රැලියක් එරට පොලිසිය මර්ධනය කළේය. රැලිය අතරතුර විරෝධතාකරුවන් දුසිම් ගනනක් නිලධාරීන් විසින් රඳවා ගනු ලැබීය.
ස්පාඤ්ඤයේ, කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය හෙළා දැකීමට පෙළපාලිකරුවන් රැස්ව සිටියහ. 2003 දී නිල ගණන් කිරීම ආරම්භ වූ දා සිට අවම වශයෙන් 1,171 ක් ඔවුන්ගේ සහකරු හෝ හිටපු සහකරු විසින් රට තුළ මරා දමන ලදී. COVID-19 අගුලු දැමීම් අතරතුර, මෙක්සිකෝවේ ප්රචණ්ඩත්වයට ගොදුරු වූවන් සඳහා නවාතැන් සඳහා උපකාර පතන කාන්තාවන් සංඛ්යාව 80% කින් ඉහළ ගොස් ඇත. ලිංගිකත්වය සහ ලිංගික හිංසනයට අභියෝග කිරීමට මහජන ව්යාපාරයක් ගොඩනැගිය හැකිය. කම්කරු ව්යාපාරයේ ප්රධාන සංවිධාන වන වෘත්තීය සමිති ගෘහස්ථ හිංසනයට එරෙහිව බලමුලු ගැන්විය හැකි අතර ලිංගිකත්වය සහ අපයෝජනය අත්විඳින කාන්තාවන්ට සහාය වීම සඳහා ප්රතිපත්ති සහ සේවාවන් ඉල්ලා සිටිය හැක. වෘත්තීය සමිති, විසින් ඔවුන්ගේ සාමාජිකයින් ආරක්ෂා කිරීම, රැකියා ස්ථානයේ ලිංගිකත්වයට එරෙහිව සටන් කළ හැකි ආකාරය පෙන්වා දී ඇත. පිකට් ලයින්වල පිරිමි සහ ගැහැනු උරෙන් උර ගැටී සිටින වත්මන් වර්ජන රැල්ල කාන්තාවන්ට බලපාන ප්රශ්න මතු කිරීමට අවස්ථාවකි. සරණාගත ස්ථාන සහ ස්ථීර, දැරිය හැකි සමාජ නිවාස ඇතුළු ගෘහස්ථ හිංසනය, අපයෝජනය සහ ස්ත්රී දූෂණවලින් පීඩාවට පත් වූ සියලුම කාන්තාවන් සඳහා පූර්ණ අරමුදල් සහිත සේවාවන් සහ සහාය ලබා දෙන ලෙස අපි ඉල්ලා සිටිමු. අපයෝජනයට ලක් වූ කාන්තාවන් සමඟ සම්බන්ධ වන සියලුම කම්කරුවන් සහ ආයතන සඳහා විශේෂඥ පුහුණුවක් ද අපි ඉල්ලා සිටිමු.
ඇෆ්ගනිස්ථානය සහ ඉරානය
2021 දී තලේබාන් සංවිධානය නැවත වරක් ඇෆ්ගනිස්ථානයේ බලයට පැමිණීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ විශේෂයෙන් කාන්තාවන්ට එරෙහි නිර්දය ව්යාපාරයකි. ඇෆ්ගනිස්ථානයේ, ජනගහනයෙන් 97% ක් දරිද්රතාවයේ ජීවත් වන අතර, ජනතාවගෙන් තුනෙන් දෙකකට මානුෂීය ආධාර අවශ්ය වේ, මිලියන 20 ක් උග්ර කුසගින්නෙන් පෙළෙන අතර දෙමාපියන් තම පවුල් පෝෂණය කිරීම සඳහා මුදලට වකුගඩු විකුණයි. කාන්තාවන්ට රාජ්ය නොවන සංවිධානවල වැඩ කිරීම තහනම් කිරීමෙන් ඔවුන් කරන්නේ කාන්තාවන්ට සහ ළමයින්ට අත්යවශ්ය, ජීවිතාරක්ෂක සේවාවන් ලැබීම ප්රතික්ෂේප කිරීමයි. ප්රසිද්ධියේ කස පහර දීමේදී දඬුවම් ලැබූවන් අතර කාන්තාවන් ද සිටින අතර තලේබාන්වරුන්ට අභියෝග කිරීමේදී කාන්තාවන් අසාමාන්ය ධෛර්යයක් සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවක් පෙන්නුම් කර ඇත. තවද කාන්තාවන් සෑම මහද්වීපයකම පීඩනයට එරෙහිව සටන් වදිමින් සිටින්නේ පසුගිය වසරේ සැප්තැම්බර් 13 වැනිදා 22 හැවිරිදි ජිනා “මහසා අමිනී” ඉරානයේ සදාචාර පොලිසිය විසින් “අයුතු ලෙස” හිජාබය පැළඳීම නිසා අත්අඩංගුවට ගෙන දරුණු ලෙස පහර දෙන ලදී. දින තුනකට පසු ඇය පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිටියදී මිය ගියාය. මෙම සිදුවීම සමග කාන්තාවන් ඔවුන්ගේ හිජාබ් ඉරා දමා හිසකෙස් කපා ගත්හ. ඔවුන්ගේ විරෝධතා ඉරානයේ තරුනයින්ට ආස්වාදයක් ලබා දුන් අතර කුරිරු පාලනයකට එරෙහිව කම්කරුවන් වැඩ වර්ජනයකට ඇද දමනු ලැබීය. ජාත්යන්තර ධනවාදයේ හොරණෑවක් වන ෆෝබ්ස් සඟරාවට අනුව පවා, “පාලක තන්ත්රය කාන්තාවන්ට කරන වද හිංසා සැලකීමට එරෙහිව කෑගැසීමක් ලෙසින් ආරම්භ වූ විරෝධය, ලෝකය පුරා ධනපති පාලන තන්ත්ර වල වෙනසක් ඉල්ලා සිටින විප්ලවවාදී ව්යාපාරයක් දක්වා වර්ධනය වී ඇත.” සනන්දජ් අසල්වැසි (Sanandaj Neighbourhoods) නමින් වූ කාන්තා හා තරුණ කමිටුවේ මූලික අයාචනයවූයේ රට පුරා ජනප්රිය ජනතා සභා පිහිටුවීමට ඉල්ලා සිටීමය. මෙම ආයාචනය තරුනයින් විසින් පමණක් නොව, කම්කරු පන්තිය හා දුගීන් විසින් බරපතල ලෙස පසු විපරම් කරන්නේ නම්, එය තීරනාත්මක වර්ධනයක් විය හැකිය. සනන්දජ්හි කාන්තා හා තරුණ කමිටුව, විප්ලවවාදී තරුණ ව්යාපාරය රටපුරා සංවිධානයක් තුළ එක්සත් කිරීමටත්, ආර්ථික, සමාජීය සහ ප්රජාතන්ත්රවාදී ඉල්ලීම් භාර ගනිමින් එයට එක්සත් වැඩපිළිවෙලක් ලබා දීමටත් ඉලක්ක කර ගන්නා අතර, එය ඉරානය පුරා සිටින කම්කරුවන්ට සහ අනෙකුත් අයට දැනුවත්ව ආයාචනා කරයි. ප්රජාතන්ත්රවාදී ඉල්ලීම්වලට කාන්තාවන්ට තමන්ට අවශ්ය දේ ඇඳීමට තිබෙන අයිතිය, තමන් වැඩ කරන ස්ථානය සහ ගමන් බිමන් තෝරා ගැනීමට අවසර දීම ඇතුළුව කාන්තාවන් සඳහා පූර්ණ සමාන අයිතිවාසිකම් ඇතුළත් විය යුතු බව අවධාරණය කර සිටි. මෙම විප්ලවවාදී තරුණ ව්යාපාරය කාන්තා මර්දනයට එරෙහිව පැනනැගුණු නිසාත්, කාන්තාවන්, විශේෂයෙන් තරුණියන්, අරගලයට දැඩි ලෙස සම්බන්ධ වී සිටින නිසාත්, මෙය සාධනීය වර්ධනයකි.
ඒ අතරම, ඇෆ්ගනිස්ථානයේ දේවධාර්මික පාලන තන්ත්රයෙන් පසු සිදුවිය හැකි දේ පිළිබඳව සාකච්ඡාවක් කිරීම අත්යවශ්යය. කම්කරු ජාත්යන්තරයක් සඳහා කමිටුව (CWI) අදහස් කරන්නේ කම්කරුවන්, දුගීන් සහ තරුනයින් විසින් නායකත්වය දෙන ආන්ඩුවක් ගොඩනැගීම සඳහා ය. මෙයින් අදහස් කරන්නේ කම්කරු ව්යාපාරය, දුප්පතුන් සහ විප්ලවවාදී තරුනයන් කම්කරු පන්තියේ, තරුනයන්ගේ හා දුගීන්ගේ නියෝජිතයන්ගෙන් සැදුම්ලත් තාවකාලික ආන්ඩුවක් වත්මන් තලේබාන් පාලනය විස්ථාපනය කිරීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටිය යුතු බවයි. කම්කරුවන්ගේ ආන්ඩුවක් වහාම කාන්තාවන් සඳහා පූර්ණ සමාන අයිතිවාසිකම් ඇතුළු විප්ලවයේ මූලික ඉල්ලීම් ක්රියාවට නැංවීමට පියවර ගනු ඇති අතර මැද පෙරදිග පමණක් නොව ලොව පුරා ජාත්යන්තර වශයෙන් දෝංකාරයක් ඇති කර තිබෙන ඉරානයේ සමාජවාදී පරිවර්තනය ආරම්භ කළ හැකිවේ.
කාර්මික අරගලවල ඉදිරියෙන්ම සිටින කාන්තාවන්
එක්සත් රාජධානිය, ජර්මනිය, ප්රංශය සහ වෙනත් රටවල රාජ්ය අංශයේ සේවකයින් ප්රහාරයන්ට ලක්ව ඇති හෙයින් යුරෝපයේ ද වෘත්තීය සමිති අරගලවල පෙරමුණ ගෙන ඇත්තේ කාන්තාවන් ය. එක්සත් රාජධානියේ, රෝයල් කොලේජ් ඔෆ් නර්ස් හි හෙදියන්, වරක් ලොව පුරා කම්කරුවන්ගේ හා දුප්පතුන්ගේ ඊර්ෂ්යාවට හේතු වූ වැටුප්, කොන්දේසි සහ කැඩුණු ජාතික සෞඛ්ය සේවයක් ආරක්ෂා කිරීම සම්බන්ධයෙන් පළමු වරට වැඩ වර්ජනය කර ඇත. ගිලන්රථ සේවකයින්, ගුරුවරුන්, කනිෂ්ඨ වෛද්යවරුන්, විශ්ව විද්යාල කාර්ය මණ්ඩලය සහ සිවිල් සේවකයින් ද වැටුප් හා කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් වැඩ වර්ජනයක නිරත වන අතර කාන්තාවන් එම අරගලයේ පෙරමුණ ගෙන සිටිති. රාජ්ය අංශයේ කප්පාදුවලින් කාන්තාවන් දෙගුණයකින් පීඩා විඳිති, ඔවුන් බහුතරයක් කම්කරුවන් සහ සේවාවන් භාවිතා කරන්නන් වන අතර පවුල තුළ ඔවුන්ගේ සැලකිලිමත් භූමිකාව නිසා ය. අපගේ ප්රජාවන්ට සහ පවුල්වලට අවශ්ය අත්යවශ්ය සේවාවන් සැපයීමට අවශ්ය දේ අපට දැක ගත හැකිය. වෙනසක් සඳහා දැඩි ලෙස සටන් කරන්නේ බොහෝ විට පීඩිතයන් ය. වෘත්තීය සමිති සාමාජිකයින්ගෙන් අඩකට වඩා කාන්තාවන් වන අතර, විශේෂයෙන්ම රාජ්ය අංශයේ, නැගී එන වර්ජන රැල්ල තුළ කාන්තාවන් පෙරමුණ ගෙන ඇත. මීට පෙර කිසි දිනෙක වැඩවර්ජනයක නොසිටි බොහෝ දෙනෙක් පිකටින් සඳහා විශාල වශයෙන් පැමිණෙමින් සිටිති. ප්රංශයේදී, විශ්රාම වැටුප් වයස අවුරුදු 64 දක්වා වැඩි කිරීමට මැක්රොන්ගේ උත්සාහය දැවැන්ත විරෝධයකට මුහුණ දී තිබේ. මැක්රොන්ගේ ව්යවස්ථාව මගින් කාන්තාවන්ට දරුවන් ලැබීම සඳහා ඔවුන්ගේ වෘත්තීය ජීවිතය තුළ විරාමයන් ලබා ගැනීම සඳහා දඬුවම් කරනු ඇත. විශ්රාම වැටුප් ප්රතිසංස්කරණයට එරෙහි විරෝධතාවලදී කාන්තාවන් ප්රමුඛ වී ඇත්තේ එබැවිනි. වඩා හොඳ වැටුප් සහ විශ්රාම වැටුප් ප්රතිසංස්කරණ ඉල්ලමින් මිලියන දෙකක ජනතාවක් මුළු රට පුරා උද්ඝෝෂණ කළහ. පසු ගිය වසර කීපය තුල රාජ්ය අංශයේ සේවකයින් හතර දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකු වැඩ වර්ජන ක්රියාමාර්ග වලට එළැඹ ඇත.
ජර්මනියේ බොහෝ කම්කරුවන් මෑතක සිට වැඩ වර්ජන ක්රියාමාර්ග දියත් කර ඇත. වැටුප් සාකච්ඡා අතරතුරදී තැපැල් සේවකයන් 100,000ක් තම හාම්පුතුන්ට පීඩනය යෙදීමට වර්ජනය කළහ. රෝහල් සේවකයින්, ප්රධාන වශයෙන් කාන්තාවන්, වසර කිහිපයක සිට රෝහල්වල වැඩි කාර්ය මණ්ඩලයක් ඉල්ලා අරගලයක යෙදී සිටිති. කාර්ය මණ්ඩල සංඛ්යාව වැඩි කිරීම සඳහා “සෞඛ්ය ආරක්ෂණ ගිවිසුම්” ඇතිව රෝහල් ගනනාවක ඔවුන් ජයග්රහණ ලබා ඇත. සමහර ප්රදේශවල, රෝහල් සේවකයින් දැන් රාජ්ය අංශයේ වඩාත්ම සටන්කාමී ශ්රම බලකායට අයත් වන අතර වත්මන් වැඩ වර්ජන රැල්ලේ වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. නිදසුනක් වශයෙන්, බර්ලිනයේ, පෙබරවාරි 9දා, රාජ්ය අංශයේ කම්කරුවන්ගේ ඒකාබද්ධ අනතුරු ඇඟවීමේ වැඩ වර්ජනයක් සිදු විය. මෙයට රෝහල් කම්කරුවන්, කසල කම්කරුවන්, ජල සේවකයින් සහ විශ්ව විද්යාල සේවකයින් සම්බන්ධ වූ අතර, කම්කරු පන්තියේ ශක්තිය ප්රදර්ශනය කරමින් දහස් ගණනක් අගනුවර හරහා ගමන් කළහ. ලෝකය ආර්ථික, දේශපාලනික, සමාජීය සහ පාරිසරික අස්ථාවරත්වයට මුහුණ දී සිටී. ලොව පුරා කම්කරුවන්ට හා ජනතාවට එරෙහි ප්රහාර එල්ල කිරීම හැර ඔවුන්ගේ ක්රමය සඳහා ධනපතියන්ට මගක් සොයාගත නොහැක. මෙම පරිසරය තුල සමාජවාදී විකල්පයක් සඳහා සටන් නොකළහොත්, මෙම ප්රහාරයේ බර දරන්නේ කාන්තාවන් ය.
1917 ඔක්තෝබර් විප්ලවයේ ආශ්වාදය
වසර 100 කට පෙර රුසියානු විප්ලවයෙන් අපට ආශ්වාදයක් ලබා ගත හැකිය. 1917 සහ 1927 අතර, පැවති සමාජවාදී රජය කාන්තාවන්ට පිරිමින් සමඟ විධිමත් නෛතික සමානාත්මතාවය ලබා දෙමින් නව නීති මාලාවක් සම්මත කළේය. අන්යෝන්ය කැමැත්ත මත විවාහය පහසු ලියාපදිංචි කිරීමේ ක්රියාවලියක් බවට පත් කරන ලදී. අවජාතක දරුවන් යන සංකල්පය අහෝසි විය. නොමිලේ, නීත්යානුකූල ගබ්සාව සෑම කාන්තාවකගේම අයිතියක් බවට පත් කරන ලදී. සමලිංගිකත්වය සාපරාධී ක්රියාවක් නොවේ. වාර්ගික ළමා නිවාස, රෙදි සෝදන මධ්යස්ථාන සහ මහජන ආපනශාලා ස්ථාපිත කරන ලද්දේ කාන්තාවන් ගෙදර දොරේ වැඩවලින් නිදහස් කර ගැනීමටත් ආර්ථික හෝ සමාජීය සලකා බැලීම්වලින් තොරව සබඳතා වර්ධනය කර ගැනීමටත් ය. මෙම ප්රතිපත්ති බොහොමයක් අද බොහෝ රටවලට පවතින තත්වයට වඩා ඉදිරියෙන් තිබුණි.
සියලුම රටවල කම්කරු පන්තිය සමඟ එක්වන ලෙස අපි කාන්තාවන්ගෙන් සහ සියලුම පීඩිත කොටස්වලින් ඉල්ලා සිටිමු. ධනේශ්වර ක්රමය පෙරලා දමා කාන්තා පීඩනය ද්විත්වය අවසන් කිරීමට බලය ඇත්තේ කම්කරු පන්තියට පමණි. අපි කෙටි වැඩ කරන සතියක්, වෘත්තීය සමිති වැටුප් අනුපාත, සමාන වැටුප් සහ උද්ධමනය හරහා කප්පාදු නොකිරීම, නොමිලේ සහ ප්රවේශ විය හැකි ළමා රැකවරණය සහ නොමිලේ සහ ප්රවේශ විය හැකි ගබ්සාව සහ උපත් පාලන ක්රම ඇති නිදහස් ලෝකයක් ඉල්ලා සිටිමු.
Heather Rawling” CWI (කම්කරු ජාත්යන්තරයක් සඳහා කමිටුව)